Een concurrentiebeding is een sterk wapen voor werkgevers die willen voorkomen dat zij worden beconcurreerd door voormalig werknemers. Tegelijkertijd kan het een forse belemmering zijn voor werknemers om elders aan de slag te gaan of om voor zich zelf te beginnen.

In de praktijk blijken zowel werkgevers als werknemers vaak niet op de hoogte van de reikwijdte van een concurrentiebeding en de voorwaarden waaraan een concurrentiebeding moet voldoen. De kracht van een op de juiste wijze overeengekomen concurrentiebeding wordt ook nog wel eens onder- en soms ook onderschat. Hieronder zal ik daarom eerst kort enkele wetenswaardigheden over het concurrentiebeding bespreken, waarna ik een bijzonder uitspraak zal toelichten waarin een wereldwijd geldend concurrentiebeding geldig werd geacht.

Het concurrentiebeding

Volgens de wet is een concurrentiebeding een beding waarbij de werknemer wordt beperkt in zijn bevoegdheid om na het einde van de arbeidsovereenkomst op zekere wijze werkzaam te zijn. Dat betekent onder meer dat een zogenaamd relatiebeding, waarbij het de oud-werknemer alleen wordt verboden om voor bepaalde relaties te werken, ook geldt als een concurrentiebeding.

Er is niet veel nodig voor een geldig concurrentiebeding. De werknemer moet meerderjarig zijn en het concurrentiebeding moet schriftelijk worden overeengekomen. Een concurrentiebeding dat alleen maar is vastgelegd in een bedrijfsreglement is dus niet geldig, maar kan dat wel weer worden als naar dat reglement wordt verwezen in de arbeidsovereenkomst.

Een concurrentiebeding moet in beginsel opnieuw worden gesloten als de functie van een werknemer zodanig wijzigt dat het oorspronkelijk overeengekomen concurrentiebeding zwaarder is gaan drukken. Denk hierbij aan een werknemer die als junior een concurrentiebeding sluit, enkele malen promotie maakt en als manager opzegt.

Werknemers kunnen altijd de rechter vragen om een concurrentiebeding geheel of gedeeltelijk te vernietigen. Wil die vordering slagen, dan zal de werknemer moeten aantonen dat hij door het concurrentiebeding 'onbillijk wordt benadeeld'. De rechter weegt in zo'n geval de belangen van de werkgever en de werknemer tegen elkaar af. Het enkele feit dat het concurrentiebeding de werknemer belemmert in zijn mogelijkheden om elders aan de slag te komen, is onvoldoende om de rechter tot gehele of gedeeltelijke vernietiging te bewegen. Naarmate de werknemer een commerciëlere functie heeft, zal een rechter minder snel genegen zijn een concurrentiebeding aan te tasten. Vernietiging gebeurt zelden, wel matigen rechters al te ruim geformuleerde bedingen wel in ruimte (straal) of tijd.

Een concurrentiebeding vervalt niet als de werknemer opzegt vanwege de aanbieding van een betere baan of als de werkgever opzegt. Als de werkgever de werknemer een dringende reden geeft om ontslag op staande voet te nemen (denk aan een werkgever die een werknemer fysiek aanvalt) vervalt het concurrentiebeding wel.

Het wereldwijde concurrentiebeding

De rechtbank Amsterdam moest onlangs oordelen over een concurrentiebeding met een wereldwijde dekking. Het ging om een werknemer van de boekingssite Booking.com die in Amsterdam werkte. De werknemer zegt in februari van dit jaar zijn arbeidsovereenkomst op om bij een online travel agency in Latijns Amerika te gaan werken met als standplaats Miami.

Booking.com houdt de werknemer aan zijn wereldwijde concurrentiebeding en start een procedure op waarin zij vordert dat het de werknemer wordt verboden bij de travel agency in Latijns Amerika in dienst te treden. Booking.com stelt daartoe dat het travel agency de belangrijkste concurrent van Booking .com in Latijns Amerika is en dat de werknemer over cruciale kennis beschikt omtrent het door Booking.com op de eerste plaats komen in zoekmachines zoals Google. De werknemer stelt daartegenover dat hij teveel wordt belemmerd door een wereldwijd concurrentiebeding. Hij gaat er bij de nieuwe werkgever bovendien aanzienlijk op vooruit en door in Miami te gaan werken kan hij dichter bij zijn vriendin zijn, die ook in Miami werkt.

De Kantonrechter beslist in het het voordeel van Booking.com Volgens de kantonrechter valt de concurrent in Latijns Amerika binnen het concurrentiebeding. Dat concurrentiebeding is weliswaar wereldwijd geldend, maar het beperkt de werknemer toch niet onredelijk in zijn vrijheid om elders te gaan werken nu de werknemer bij ieder bedrijf kan werken, zolang het maar niet concurreert met Booking.com.

Deze uitspraak is een mooi voorbeeld van een uitwerking van het digitale tijdperk, waarin bedrijven wereldwijd via het internet actief zijn. In dat geval kan een wereldwijd geldend concurrentiebeding dus stand houden. Uiteraard moet voor handhaving van het concurrentiebeding wel een belang aanwezig zijn. Dat belang was in deze zaak evident, nu een werknemer met belangrijke bedrijfsinformatie over wilde stappen naar de concurrent.

Voor meer informatie over dit onderwerp of advies kunt u contact opnemen met Erik Lichtenveldt (telefoonnummer: 010-7504475 of el@thladvocaten.nl).